Waarom hebben we goede persoonlijke relaties nodig om gelukkig te zijn?

Het antwoord hierop is eenvoudig en tegelijk uitdagend:

alleen binnen veilige persoonlijke relaties kunnen we ontvangen wat ons “hart” nodig heeft voor een gezonde emotionele ontwikkeling.

Met “hart” bedoel ik niet die pomp in onze borstkas. Ik bedoel dat deel van jou en mij dat niet tastbaar of zichtbaar is. Misschien noem jij het persoonlijkheid, ziel of karakter, maar we weten allemaal dat we meer zijn dan alleen een lichaam. Jij en ik hebben méér nodig dan alleen gezond eten en regelmatig beweging om gelukkig te zijn.

Een briljant psychologisch denker die zich niet richtte op disfunctioneren, maar op de “gezonde mens” heette Abraham Maslow. In 1943 presenteert hij de inmiddels iconische piramide met daarin de universele behoeften van de mens. Van de 5 behoeften is er maar één puur fysiek. De overige 4 behoeften worden vooral bevredigd in onze relatie met andere mensen.

Er zijn voor- en tegenstanders van Maslow’s theorie, maar allemaal zijn ze het eens over één ding: we hebben allemaal behoeften en verlangens die verder gaan dan onze lichamelijke behoeften.

Een mooi onderzoek dat ook inzicht geeft in het enorme belang van “relationele voeding” vind ik een baanbrekende onderzoek uit 1952. Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de World Health Organisation (WHO) door Dr. John Bowlby (1907-1990). Hij richtte zich in dit onderzoek op de relatie tussen verzorgers en baby’s in tehuizen na de tweede wereldoorlog. De lichamelijke behoeften van alle baby’s in alle tehuizen werden voldoende vervuld. Ze werden gevoed als ze honger hadden en hun luier werd tijdig verschoond. Maar door het tekort aan verzorgers werden maar een paar van de baby’s vastgehouden en werd tegen hen gepraat. De baby’s die niet werden vastgehouden en geen persoonlijke aandacht kregen toonden drastisch verhoogd risico op ziekte en zelfs dood. Daar kwam nog bij dat hun psychologische ontwikkeling vertraagde of zelfs stilstond.

Circa 9 jaar na Maslow’s theorie bevestigd Dr. Bowlby dat baby’s universele relationele behoeften hebben én dat de gevolgen van een tekort dramatisch zijn. Zowel voor onze fysieke alsook onze emotionele gezondheid. Vele jaren na zijn onderzoek zegt hij, inmiddels ver in de 70, over relationele voeding:

“…. it is very prominent in early childhood but it is true of you and me today”.

Het is mijn persoonlijke overtuiging dat er een verband is tussen de mate waarin onze persoonlijke relaties onze “hartsverlangens” beantwoorden en de mate waarin we emotioneel groeien en geluk ervaren. Dit ongeacht leeftijd.

Om emotioneel en fysiek volwassen te worden hebben we, naast beweging en gezonde voeding, ook relaties nodig waarin we ervaren:

• Respect: de ervaring dat een hoge waarde, in woorden en daden, aan jou als individu toegekend wordt ongeacht je prestaties.
• Bemoediging: de ervaring dat in jou geloofd wordt terwijl je een willekeurige inspanning levert.
• Comfort: de ervaring dat jij gezien wordt en er gereageerd wordt op jouw behoeften.
• Veiligheid: de ervaring dat je helemaal jezelf mag zijn zonder dat er een veroordeling is. Alles -zowel goed als fout- kan eerlijk besproken worden.
• Support: de ervaringen dat je actief aangemoedigd wordt om jouw persoonlijke doelen te kunnen bereiken.
• Acceptatie: de ervaring dat jij goed genoeg bent met al je plussen en minnen. Je hoort erbij.
• Bevestiging: de ervaring dat, in woorden en daden, jouw talenten en waarde beaamt worden.
• Aandacht: de ervaring dat er actief geluisterd wordt naar wat jij te zeggen hebt.
• Waardering: de ervaring dat positieve gevoelens naar jou geuit worden over wie jij bent en wat je doet.
• Affectie: de ervaring dat in woorden en daden oprechte liefde/genegenheid naar jou getoond wordt.

Zoals goede voeding en beweging bepalend zijn voor onze fysieke groei en gezondheid, zo zijn goede persoonlijke relaties voedend voor onze emotionele groei en gezondheid.

De keerzijde is dat als, gedurende ons leven, onze “hartsverlangens” te weinig beantwoord worden, we emotioneel kunnen “uithongeren”. Onze reactie hierop is dat we een manier ontwikkelen om met dit pijnlijke tekort aan voeding om te gaan. Deze manier noem ik “overlevingsmechanismen”. Het is mijn ervaring dat deze onopgeloste overlevingsmechanismen afstand creëren tussen partners en de primaire oorzaak zijn van relatieproblemen. Als deze niet tijdig herkend én aangepakt worden, eindigen relaties helaas vaak in een scheiding.

Als jij op dit moment door een moeilijke periode gaat in je relatie dan is de kans groot dat jij of je partner te maken heeft met een tekort aan emotionele voeding.

Het goede nieuws is dat je nu volwassen bent en je nu bewust een keuze kan maken om met je tekorten aan de slag te gaan. Alleen jij hebt controle over jouw eigen leven. Zoals jij jouw gebrek aan conditie kan veranderen door met een personal trainer te trainen, zo kan jij samen met mij werken aan jezelf en daarmee ook aan jouw relatie.

Ervaar jij dat jouw relatie “op slot” zit? Dan is dat een kans om een stap te maken in je persoonlijke ontwikkeling! Neem contact met mij op en investeer in jezelf.